Tarana Burke is een Amerikaanse jeugdwerker in Harlem, New York. Naar aanleiding van het verhaal van een door haar stiefvader misbruikt meisje lanceerde ze de ‘Me Too’-strijd. Met een golf van ‘empowerment door empathie’ wilde ze seksueel misbruik voorgoed uit de samenleving bannen. Na de Weinstein-affaire werd haar aanstekelijke slogan door actrice Alyssa Milano opgepikt als hashtag om het structurele seksuele misbruik aan te kaarten.
Lees meer:
Een bijdrage van Tarana Burke in Variety
Ellen Page is een Canadese actrice, bekend van films als Juno, X-men en Inception. In 2014 maakte ze in een speech op een conferentie voor LGTBQ-jongeren bekend dat ze zelf lesbisch is.
I know there are people in this room who go to school every day and get treated like shit for no reason. Or you go home and you feel like you can’t tell your parents the whole truth about yourself.
Hannah Gadsby is een Australische comedian, schrijver en actrice. Ze speelde onder ander mee in seizoen 3 en 4 van de geweldige Netflix-serie Please like me, waar ze ook aan meeschreef. Ze trok internationaal de aandacht met de comedyspecial Nanette op Netflix. Ze vertelt grappen over haar uiterlijk en over Tasmanië, waar ze als jonge, lesbische vrouw niet uit de kast kon komen. Het lijkt een klassieke coming-out-story te worden, verteld met veel zelfspot en een paar scherpe uithalen naar de homogemeenschap. Maar dan haalt Gadsby de verwachtingen van het publiek slim onderuit. Om uit te komen bij een pakkend pleidooi voor empathie.
Reni Eddo-Lodge is een Britse journaliste met Nigeriaanse ouders. In 2014 schreef ze een blogpost met de onthutsende titel Why I’m No Longer Talking to White People about Race. De blog werd een boek. En het boek werd een podcast.
Rebekka de Wit is een jonge Nederlandse schrijver en theatermaker bij De NWE tijd. In haar roman We komen nog één wonder tekort schrijft ze over het idee van een Declaration of Dependence: het onderstrepen van de feit dat alles en iedereen verbonden is.
Lees meer:
Simone de Beauvoir (1908-1986) was een Franse schrijver en één van de grondleggers van het hedendaagse feminisme. Haar meest bekende werk is La deuxième sexe.
Sojourner Truth was een Amerikaanse burgerrechtenactiviste. Ze werd als slavin geboren en werd na haar vrijlating bekend door haar strijd voor de rechten van de vrouw en voor afschaffing van slavernij. Haar bekendste toespraak is Ain’t I a Woman? die ze in 1851 hield tijdens de Ohio Women’s Rights Convention.
Sojourner is één van de centrale figuren van het Black Feminism. Deze groep vrouwen wilden aandacht voor één belangrijk aspect dat het feminisme van voorheen genegeerd had: racisme. Vrouwen hadden tot dan toe weinig kansen gehad om hun eigen geschiedenis te schrijven, zwarte vrouwen nog minder. Ze maakte duidelijk dat witte vrouwen veel privileges hebben waar zwarte vrouwen alleen maar van kunnen dromen.
Lees meer:
Bekijk ook:
Charlotte Brontë is een Britse schrijfster uit de 19de eeuw. Ze stelde in haar romans onverschrokken sociale conventies ter discussie. Aan het begin van haar carrière zij schreef onder een mannelijk pseudoniem omdat vrouwelijke auteurs niet dezelfde geloofwaardigheid hadden als mannelijke auteurs.
Luister de podcast van Klara over de Brontës.
Of bekijk dit filmpje als je binnenkort een boekbespreking moet maken van Jane Eyre:
Ali Smith is een Schotse auteur, toneelschrijver, academicus en journalist. Ze heeft veel humor. Lees eerst How to be both.
Lees meer:
Catherine Opie is een Amerikaanse fotografe. Haar foto’s lopen uiteen van surfers en high school footballspelers tot intieme portretten van de leergemeenschap in San Francisco.
Lees meer:
Niña Weijers is een Nederlandse schrijver. Met haar debuutroman De consequenties won ze o.a. de publieksprijs van de Gouden Boekenuil 2015 en haalde ze de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2015. Haar website www.ninaweijers.nl staat vol met essays, gedachten en kortverhalen.
Niña Weijers over Virginia Woolf:
Vita Sackville-West een schrijver, een dichter, een journalist, maar ze werd misschien wel het meest beroemd als tuinontwerper (zie Sissinghurst). Vita was de inspiratie voor het androgyne hoofdpersonage in Orlando, geschreven door haar geliefde Virginia Woolf.
Lees hier over haar (liefdes)leven:
Beroemde non-monogamisten: Vita Sackville-West (plukdeliefde.nl)
Selm Wenselaers is historicus, dramaturg, producer en genderalist. Sinds 2018 is hen artistiek coördinator van Theater Rotterdam. Selm weigert te kiezen tussen de opties man of vrouw. Daarover kwam hen met de jongeren spreken tijdens het repetitieproces van PASSING THE BECHDEL TEST.
Lees meer:
Interview met Selm in NRC
Rebecca Solnit is een Amerikaans schrijver, historicus en activist. Het woord mansplaining (in het Nederlands ‘fluitleggen’) werd niet door haar uitgevonden, maar het werd wel populair na de publicatie van haar bundel Men Explain Things to Me in 2008.
Lees meer:
https://www.groene.nl/artikel/wie-spreekt-en-wie-zwijgt
Amandla Stenberg vertelde onlangs op hun Tumblr-pagina zich te identificeren met het non-binaire gender: niet passend in de hokjes man of vrouw. Stenberg is vooral bekend door hun rol als Rue in de film The Hunger Games. Een rol die hen op het lijf was geschreven, want al van jongs af aan houdt hen van fantasy.
Meer:
http://video.teenvogue.com/watch/amandla-stenberg-and-gloria-steinem-talk-feminism
Margaret Sanger was een Amerikaanse verpleegster en feministe. Ze zag door haar werk het leed van vrouwen die ongewild zwanger waren. Ze schoot in actie en zorgde er onder andere voor dat de anticonceptiepil vandaag doodnormaal is en dat menstruatie bespreekbaar is geworden. Rebels als ze was, opende ze in 1917 de allereerste abortuskliniek in Brooklyn, New York. Ze schreef diverse boeken, waarvan What Every Girl Should Know uit 1920 het bekendste is.
Lees meer:
Del Martin en Phyllis Lyon zijn een bekend Amerikaans koppel. Ze streden voor vrouwenrechten en homorechten. In 1955 stichtten ze de Dochters van Bilitis, de eerste organisatie voor lesbiennes. In 2008 waren ze het eerste lesbisch koppel dat in het huwelijk trad in San Francisco.
In deze podcast vertellen ze zelf over hun levenslange activisme:
https://makinggayhistory.com/podcast/phyllis-lyon-del-martin
Mary Wollstonecraft wordt met haar boek A vindication of the rights of women (1792) gezien als grondlegger en moeder van het feminisme. Ze schreef het als reactie op A Vindication of the Rights of Men (1790) van Edmund Burke. Wat revolutionair was voor haar tijd, was haar overtuiging dat man en vrouw dezelfde kansen moeten krijgen. “Fysieke kracht is het enige verschil tussen man en vrouw. De rest van de verschillen zijn gesocialiseerd en komen door de opvoeding,” schreef Wollstonecraft in haar boek.
Ze leeft al enkele eeuwen niet meer, maar laat haar sporen na op een twitteraccount waar je haar vragen kan stellen over haar boek en ideeën. Met de mogelijke anachronismen uiteraard. Ook vandaag is haar boek nog relevant: we kennen nog altijd een paygap, een glazen plafond en er geven meer mannelijke professoren les ondanks dat een beduidend hoger aantal vrouwen afstudeert in het hoger onderwijs, om maar een paar voorbeelden te noemen.
Lees meer:
Herta Müller (1953) won de Nobelprijs voor de literatuur, in 2009. Ze is geboren en opgegroeid in het Duitstalige deel van Roemenië. Haar werk beschrijft vaak het dagelijks leven in een dictatuur, een thema dat ze uit eigen ervaring kent door haar jeugd in het Roemenië van Ceauşescu.
Rachida Lamrabet is auteur en juriste. In 2007 publiceerde ze haar debuutroman Vrouwland, die bekroond werd met de Vlaamse Debuutprijs. Ze werkte jarenlang als juriste voor het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding, dat in 2016 werd omgedoopt tot Unia. Op 31 maart 2017 verloor ze er haar job, in de nasleep van de politieke hetze over het werk Deburkanisation.
Lees meer:
Interview met Rachida Lamrabet in De Standaard.
https://www.kvs.be/nl/rachida-lamrabet
https://www.canvas.be/video/wereldbeeld/rachida-lamrabet-zit-er-een-grens-aan-vrije-meningsuiting
Harper Nielsen is een negenjarig Australisch meisje met een mening.
Lees meer op VRT NWS.
Lieke Marsman is dichter en klimaatactiviste. Ze brak op jonge leeftijd door. Haar roman Het tegenovergestelde van een mens is een mix van poëzie, proza en essays. Ze vertelde over wat haar raakt op Radio 1:
https://radio1.be/luister-zondag-naar-dichteres-lieke-marsman-touche
Lieke Marsman heeft ook een website.